2017-11-26 Do rzeźbiarki w Nowym Zagórzu

W niedzielę, 26 listopada byliśmy na pieszej wycieczce z PTTK Zielona Góra. Wycieczka prowadziła z Połupina do Dąbia przez wieś Nowy Zagór gdzie tworzy w rzeźbie z drewna pani Małgorzata Grzegorzewska. Prace p. Małgorzaty mogliśmy oglądać w jej pracowni, jak i w ogrodzie. Zamawiać można u niej meble ogrodowe, ławki, fotele, huśtawki oraz szereg oryginalnych rzeźb drewnianych.

Nowy Zagór (niem. Boberhöh, Deutsch Sagar) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dąbie.

Wzmianka o wsi pojawiła się około 1300 roku, a o miejscowym proboszczu w 1376 roku. Z rodem von Knobelsdorff wiąże się najstarsza historia wsi. Hans, przedstawiciel tego rodu otrzymał wieś w 1496 roku w formie lenna od księcia Jana brandenburskiego. Obecność Hansa w Nowym Zagorze odnotowano jeszcze w 1501 roku, a w 1530 wzmiankowano braci Christopha i Nickela von Knobelsdorffów. Jednym z następnych właścicieli wsi tego rodu był Zachariasz odnotowany w 1626 roku. Majątek przeszedł na własność baronów von Rheinbaben w 1815 roku. Carl Sittig był wymieniany w 1879 roku jako właściciel dóbr.

Dumą wsi jest XVIII wieczny kościół pw. Świętego Antoniego z Padwy, o konstrukcji przebudowanej w latach 80' XIX w. Światynia w tym miejscu ma długą historię, czego dowodem jest średniowieczny krzyż pokutny. Ciekawostką jest pomnik upamiętniający żołnierzy poległych w I wojnie światowej oraz zachowanie przed rozbiórką w latach 60' fundamenty dworku, skąd ciągną sie podziemne komnaty do samego kościoła.

K

rzyż Pokutny - znajduje się wewnątrz muru przykościelnego, po lewej stronie od wejścia (elewacja wsch.) na terenie należącym do kościoła.

Krzyż jest typu łacińskiego, z granitu, o wymiarach: 113 x 82 x 23. Historia tego krzyża związana jest z legendą krzyża w Ochli. Jej dalszy ciąg mówi, że wdowa Vetter (po zabitym owczarzu w Ochli), mieszkając w Krośnie ufundowała jedyny w tej okolicy krzyż. W ten oto sposób jedno zdarzenie ma dwa krzyże pokutne (w Ochli i w Nowym Zagorze).

Po zwiedzeniu kościoła i oglądnięciu krzyża idziemy do Pani Małgorzaty...

Poniższej przedstawiamy galerię rzeźb Pani Małgorzaty...

Po oglądnieciu przepieknych rzeźb i wysłuchaniu rzeźbiarki idziemy do kolejnej miejscowości - Brzeźnica...

Brzeźnica została założona na przełomie XVII i XVIII wieku jako osada folwarczna. Oprócz folwarku pracowały tu dwa młyny wodne, cegielnia i kuźnia. Majątek brzeźnicki stanowił w pierwszej połowie XIX wieku własność państwową i prywatną. Generał kawalerii Wilhelm Leopold von Dobschütz nabył majątek w 1830 roku. Następnym właścicielem był w 1863 roku Karl Riedel, a po roku 1870 niejaki Raetzell. Majątek od 1910 roku stanowił własność Emila Zemke.

Pałac w Brzeźnicy zlokalizowany jest w centrum założenia, które tworzą skupione przy prostokątnym dziedzińcu zabudowania folwarczne, mieszczące się po północnej stronie oraz park kra­jobrazowy, rozciągający się na południe od rezydencji. Założenie usytuowane jest w pół­nocnej części Brzeźnicy, na południowy wschód od zakola rzeki Bóbr. Folwark istniał już w XVII wieku, park został założony w połowie XIX, natomiast pałac wybudowano na po­czątku XX stulecia.

Brzeźnica (npalac pocztowka2iem. Briesnitz) powstała na przełomie XVII i XVIII wieku jako osada folwarczna. Na początku XIX wieku wieś liczyła 167 mieszkańców, funkcjonowały tu m.in. dwa młyny wodne, cegielnia i kuźnia. W 1814 roku Brzeźnica stanowiła majątek państwowy. W 1830 dobra zostały zakupione przez generała kawalerii Wilhelma Leopolda von Döbschitz, ale już w 1845 roku majątek na powrót przejęło państwo. Od 1863 roku Brzeźnica była w posiadaniu Karla Riedela, a od 1910 roku Emila Zemke. Majątek obejmował wówczas 645,10 ha, w tym 187 ha ziemi ornej, 19,7 ha wód, 21 ha łąk i 417 ha lasów. Okazałą re­zydencję wzniesiono tu w latach 1907-1908, zapewne na miejscu starszej siedziby.

Pałac, wzniesiony w nurcie architektury eklektycznej, założony jest na rzucie prostoką­ta z płytkimi ryzalitami oraz przybudówkami. Trzykondygnacyjny budynek, posadowio­ny na wysokiej piwnicy, nakryty jest dachem mansardowym z wystawkami. Nad bryłą bu­dynku góruje czterokondygnacyjna wieża z kopulastym hełmem. Elewacje pałacu, uroz­maicone ryzalitami oraz parterowymi przybudówkami, posiadają bogatą dekorację archi­tektoniczną w formie gzymsów, boniowanych pilastrów oraz obramień okiennych. Wejście główne, w osi elewacji frontowej, poprzedzone schodami, flankują dwa pilastry wspierają­ce fronton wypełniony dekoracją rzeźbiarską. W elewacji wschodniej, w profilowanym ob­ramieniu, widnieje data 1908, upamiętniająca czas powstania pałacu.

Stolarka okienna, pochodząca z czasu budowy pałacu, to okna jedno- i dwuskrzydłowe, dwudzielne z profilowanym słupkiem i ślemieniem, z górnymi kwaterami podzielony­mi szczeblinkami na dziewięć małych pól. Z bogatego wyposażenia wnętrza zachowały się drewniane, kasetonowe stropy, stiukowa dekoracja sufitów, malowidła ścienne stanowią­ce cenne źródło ikonograficzne Brzeźnicy i okolic, glazurowane płytki ceramiczne o de­koracjach z holenderskich motywów krajobrazowych, witraże, boazerie, kominki, piece, ozdobna stolarka drzwiowa, drewniane balustrady schodów w holu.

Po II wojnie światowej mieściła się tu komenda Garnizonowa Wojsk Radzieckich. W la­tach 50. XX wieku pałac przeznaczono na cele opieki społecznej i do 2007 roku użytkowa­ny był przez Dom Pomocy Społecznej.

Na początku lat 80. XX wieku przeprowadzono kapitalny remont budynku. Pałac prze­trwał do chwili obecnej w dobrym stanie zachowania. OBIEKT PRYWATNY)

Źródło: "Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"

Ostatnia miejscowością na naszej trasie jest Dąbie...

Dąbie jest położone na Wysoczyźnie Czerwieńskiej. Około 2 km na południowy wschód 2 jeziora: Dąbie (o powierzchni lustra wody 31 ha i długości linii brzegowej 3020 m.- woda w Jeziorze Wielkim jest zaliczana do I klasy czystości. i Pławie. Jeziora otaczają lasy sosnowe. Miejscowość leży w widłach rzek Odry i Bobru.

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1376 r. Duży wpływ na Dąbie miał znany ród von Knobelsdorff. W latach 1447 i 1449/1500 odnotowano mieszkających tu przedstawicieli wspomnianego rodu. Jan von Knobelsdorff w 1530 roku był właścicielem połowy wsi, a czterej synowie Kaspra von Knobelsdorffa cztery lata później władali Dąbiem jako dobrem po nim odziedziczonym.

W 1478 między Dąbiem a wsią Pław miała miejsce bitwa w czasie głogowskiej wojny sukcesyjnej. Teren Dąbia związany jest z ziemią krośnieńską. Po okresie rozbicia dzielnicowego teren znalazł się pod panowaniem dynastii Hohhenzollernów.

Wieś z dwiema siedzibami szlacheckimi została w 1632 roku zniszczona przez pożar. Kościół z wieżą został odbudowany przez rodzinę Knobelsdorffów, a do 1662 roku zostały przez nią utrzymane zrujnowane majątki. W dobrach senioratu od około 1700 roku do połowy XIX w. mieszkała tu rod
zina von Schönaich. Jako właścicielkę dóbr w Dąbiu odnotowano w 1879 roku wdowę Jeschke. Znajdowała się w tym czasie we wsi fabryka krochmalu.

Kościół filialny pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa, z połowy XIII wieku, gotycki, na co wskazuje kształt budowli oraz zachowane pierwotne okno szczelinowe, murowany z rudy darniowej i kamienia polnego. Kościół został przejęty przez protestantów w XVI wieku, a w jego wnętrzu dokonano nieznanych przeróbek. Zdewastowany w czasie wojny trzydziestoletniej. Podczas przebudowy w 1674 obniżono dach o około 3 m. W drugiej połowie XIX wieku dokonano gruntownych zmian w elewacji. Dach wieży został uzupełniony o lukarny. Po przejęciu kościoła przez katolików po 1945 roku usunięto balkony, ołtarz i ambonę, a w latach 70 z wieży zdjęto chorągiewkę z datą 1710. Od zachodu kwadratowa wieża z dzwonnicą, a od wschodu zakrystia. Należy do parafii Pław. Kościół stoi na dawnym cmentarzu grzebalnym, który był otoczony kamiennym murem. Cmentarz zlikwidowano przed 1945 rokiem, a mur zastąpiono siatką. Obecnie plac przykościelny otoczony jest płotem betonowym przy którym pozostawiono opaskę kamienną złożoną z fragmentów dawnych nagrobków.